Anne-Fleur Pel
Anne-Fleur Pel Openbaar vervoer 21 sep 2016, 
Leestijd: 4 minuten

Naomi (19): ik had nog graag de ‘apekop’ bestuurd

Henrik en Naomi van de Weerd hebben beiden een zwak voor de Mat '64. Foto: Dennis Meijer

Apetrots is NS-machinist Henrik van de Weerd (51) op zijn dochter Naomi (19) die sinds juli ook treinen bestuurt. Naomi heeft het €treinvirus’ van hem geërfd. Zondag maken ze samen de laatste rit in de Mat ’64, ook wel ‘apekop’ genoemd, die onlangs uit de roulatie is gehaald. Anders dan haar vader heeft zij deze nooit mogen besturen. „Jammer. Nu kan ik later niet zeggen dat ik de trein bestuurd heb die in het Spoorwegmuseum staat.”

Haar vader Henrik dus wel. Hij heeft daarin ‘trein’ leren rijden. De oud vrachtwagen- en busbestuurder – „alles wat rijdt, daar kruip ik in” – is sinds maart 2007 machinist. „Ik kan lezen en schrijven met de Mat ’64”, zegt Henrik. „Hij was niet kapot te krijgen. Als-ie het niet deed, dan was-ie ook echt kapot. Je kon de trein op verschillende manieren nieuw leven inblazen. Dat is anders dan de huidige computer gestuurde treinen. Als je dan stilstaat, kun je ’m alleen resetten. Uit en weer aanzetten, zoals bij een gewone computer. Maar in negen van de tien keer doet hij het dan wel weer.”

Henrik, die net als zijn dochter woont in Veenendaal en Utrecht als standplaats heeft, heeft al twee jaar niet meer met de ‘apekop’ gereden. Deze robuuste trein reed al jaren op een beperkt aantal trajecten, met name in het zuiden van het land. Mist hij ’m al? „Ik vind het leuk om hem weer eens te zien, maar missen, nee”, zegt Henrik lachend. „Het is wel buffelen op zo’n ding in vergelijking met de nieuwe treinen. Daar kom je aan het einde van je dienst wel uitgeruster uit. Op de Mat ’64 moest je de hele dag aan twee hendels trekken, tegenwoordig is dat één pookje.”

Liefde, maar niet lengte

Gelukkig maar voor zijn dochter die wel de liefde voor treinen, maar niet de lengte van haar vader geërfd heeft. Enorm trots is Henrik als hij „dat kleine meisje zelfverzekerd langs de trein ziet lopen” richting de cabine. Door stom toeval heeft hij al eens in een trein gezeten die zijn dochter bestuurde. „Je rijdt goed, hoor”, had hij haar verzekerd. Maar Naomi vond het toch wel spannend.

„Dit kan niet waar zijn!, dacht ik bij mijzelf toen ik kwam aanrijden en hem op het perron zag staan”, zegt Naomi. „Ik vond het grappig, maar ook erg spannend. Zat ik zomaar met mijn vader in de trein, en al zo snel. Zou hij vinden dat ik goed rijd?”

Rijstijl

Maar Naomi kon haar zenuwen goed bedwingen en de rit verliep geolied. Na een tweejarige machinistenopleiding – „ik vind dat er meer vrouwen voor in de trein moeten zitten” – mag ze sinds 8 juli zelfstandig een trein besturen. Het bevalt Naomi, die in haar privéleven ook het liefst ’onderweg en de hort op’ is, goed. „Nu kan ik mijn eigen rijstijl ontwikkelen.”

Glunderen

In de koffiekamer op Utrecht Centraal staat ze bekend als ‘de dochter van’ en kijken ze niet vreemd op van zo’n jonge meid in machinistenpak. „Ze zeggen wel vaak: ‘Toen ik zo jong was, mocht ik niet harder dan honderd.’ Want ik rij al met 140 kilometer per uur over de hoofdbaanvakken”, lacht Naomi. Reizigers kijken wel even op als zo’n klein meisje uit de cabine stapt. „‘Ben jij de machinist?’, vragen ze mij dan. Als ik ja antwoord, zie je de ogen van vooral oudere mensen glunderen. Kleine meisjes kijken trots naar me op. Dat is zo leuk.”

Tijdens haar opleiding heeft ze het eerste jaar alleen naast een mentor in de Mat ’64 mogen zitten. Zelf besturen was er niet bij. Dat vindt ze jammer, want „het is toch wel een heel oude trein”. „Ik zou graag die kans hebben gehad.” Als het aan Naomi ligt, blijft ze machinist tot aan haar pensioen. Wellicht dat tegen die tijd de treinen die zij nu bestuurt in het Spoorwegmuseum staan. „Het zou mij niet verbazen als ik de 50 dienstjaren ga halen.”

Zondag kunnen (oud-)personeel en treinfanaten een laatste ritje maken in de Mat ’64. Aanmelden is niet meer mogelijk.

De Mat '64 (links) naast de nieuwe sprinter die in december gaat rijden in de dienstregeling. Foto: NS

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.